Specjalista radzi

26 października 2017

DZIECKO NIEŚMIAŁE

Prawie w każdym przedszkolu czy szkole możemy spotkać się z dzieckiem określanym jako nieśmiałe. Jest to problemem nie tylko dla samego dziecka, ale i jego rodziców czy nauczycieli, gdy chcą takie dziecko wprowadzić w różnego typu interakcje społeczne.

Na ogół dzieci takie charakteryzują się następującymi cechami:
są wrażliwe,delikatne i skromne,często mają podwyższony poziom lęku,
nie wchodzą w konflikty z innymi i zazwyczaj wycofują się nawet wówczas, gdy racja jest po ich stronie,
nie mają bliskiego kolegi czy koleżanki, z którymi mogłyby  nawiązać przyjazne relacje,
na przerwach często stoją na uboczu czy samotnie siedzą pod klasą czy w klasie,
nie przychodzą na zabawy klasowe i nie chcą jeździć na wycieczki szkolne,
mają poczucie samotności i odrzucenia przez innych,
same nie inicjują zabaw, ale też nie są do nich zapraszane przez inne dzieci.

Z punktu widzenia psychologii dziecka taka sytuacja jest wysoce dla niego niekorzystna ,gdyż osoby te na ogół są emocjonalnie przeżywają wlasną samotność. Może to być powodem, że nie czują się szczęśliwe, radosne i dobrze integrujące się z grupą rówieśniczą.
Jeśli taki stan utrzymuje się dość długo to może on doprowadzić dziecko nawet do stanu depresyjnego.

Co wobec tego należy czynić, aby sytuację tę można było zmienić?

W takich przypadkach staje się istotne następujące postępowanie:

1. Nie wolno winić dziecka z tego powodu, że jest nieśmiałe i  porównywać je z dziećmi odważnymi.
2. Zarówno w rodzinie i w szkole powinno się stwarzać szczególnie takim dzieciom klimat zaufania i bezpieczeństwa,gdyż to wpływa na obniżenie ich poziom niepokoju czy lęku.
3. Często należy stosować zachęty i pochwały, nawet za drobne jego osiągnięcia, gdyż to podwyższa jego samoocenę.
4. Należy aranżować dziecku takie sytuacje społeczne,które pozwolą mu na gromadzenie pozytywnych doświadczeń i przeżyć związanych z odniesieniem realnego dla niego sukcesu.
5. Stwarzać też dziecku okazję do tego, aby występowało przed innymi osobami, ale najpierw przed tymi, do których ma zaufanie i czuje się z nimi bezpiecznie. Takie postępowanie pozwoli dziecku przyzwyczaić się do takich sytuacji, gdzie np. ma zaprezentować swoją odpowiedź na zadany temat przy całej klasie.
Będąc w domu  pomocna może okazać się wizualizacja polegająca na tym, że dziecko wyobraża sobie, iż odpowiada na zadane pytanie, przy całej klasie.
6. Korygować jego samokrytycyzm, poprzez indywidualne z nim rozmowy, 
w których należy podkreślić jego mocne rozwojowo strony.
7. Ukazywać dziecku rolę przyjaźni w życiu człowieka i to, jak ona jest pomocna w walce z własną nieśmiałością. Wskazane jest stowarzyszanie dziecka z kimś z grupy rówieśniczej. Nie musi to być koniecznie osoba z jego klasy, ale jest ważne, aby taką osobę dziecko w swojej świadomości posiadało.
8. Uczenie umiejętności dawania innym dobrego słowa, gdyż to może przyczynić się do  otrzymywania od nich komplementów na swój temat.
9. Istotny jest też trening umiejętności społecznych, ze szczególnym uwrażliwieniem dziecka na empatię czyli zdolność do wczuwania się w przeżycia emocjonalne innych osób, gdyż to na ogół  daje nam możliwość budowania pozytywnych relacji z tymi osobami.
   10.  Ważne jest też, aby w kontaktach z innymi osobami dziecko swoją uwagę
          kierowało na te osoby,a nie na siebie,choć niekiedy jest też istotny trening
          bycia w centrum uwagi, kiedy ujawnia się swoje mocne strony.
   11.  Ćwiczenia związane z  podejmowaniem dialogu z  naszym rozmówcą
          patrząc mu w oczy,a nie ze spuszczoną głową. Zwracanie przy tym uwagi
          na rolę uśmiechu w trakcie rozmowy. Uśmiech bowiem prowokuje innych do
          jego odwzajemniania.
   12.  Zachęcać innych ,aby do zabawy włączali dziecko nieśmiałe poprzez
         komunikat  ” bez twojej pomocy, ta zabawa nie będzie taka udana,jak być
         powinna, bo gdy bawisz się z nami to każdy jest radosny i nikt nie stoi z boku”
         czy „tylko ty możesz być mądrą sową, bo zrobisz to najlepiej”
    13.Nigdy nie dopuszczać do tego,aby dzieci dominujące w grupie usiłowały
         podporządkować sobie osobę nieśmiałą-bo wówczas nie poradzi sobie ona
         z własną nieśmiałością, a nawet może stać się biernym narzędziem do
         spełniania takim osobom ich zachcianek.

        Takie postępowanie nas dorosłych i to zarówno rodziców jak i nauczycieli ,może w znacznym stopniu przyczynić się do tego,ze dziecko poradzi sobie z własną nieśmiałością i w efekcie wyeliminuje u niego patrzenie na siebie, jak na człowieka słabszego czy gorszego od innych.

                                                                         Opracowała:
                                                                         Barbara Dębska-Governatori
                                                                         psycholog